Muğla’da Tarihi Kapı Tokmakları Yerini Zillerle Değiştiriyor

Muğla’nın kentsel SİT alanı içinde yer alan binalarda, 165 yıl önce Rum ustalar tarafından yapılan 4 bin kapı tokmağından sadece 30 tanesi günümüze ulaşabilmiş durumda. Türkiye Yazarlar Birliği Muğla İl Temsilcisi Prof. Dr. Namık Açıkgöz, “Muğla’da mimari zihniyet değiştiği için kapı tokmaklarının sayısı hızla azaldı. Artık yerini ziller aldı” şeklinde konuştu.

Menteşe ilçesindeki kentsel SİT alanı içinde bulunan tarihi kapı tokmakları, kültür ve yaşam biçimini temsil ederek yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 165 yıl önce genellikle Rum ustaları tarafından yapılan ve o dönemde büyük önem taşıyan kapı tokmakları, günümüzde ilgi görmemekte ve otomatik kapı zillerine yerlerini bırakmaktadır.

Muğla’nın tarihi evlerinde çoğunlukla kuzulu kapılar bulunmaktadır. Bu kapılar, aile mahremiyetini koruyan ahşap kapılardır ve iki kanatlı büyük kapının iç kısmında yer alır, içeri açılır.

Muğla Evleri, Neoklasik Tarzdan Etkileniyor

Muğla evleri, yıllara meydan okuyan bir yapıya sahip. 19. yüzyıldan itibaren Rum ustaları tarafından inşa edilen bu evler, taş duvarlara sahipken ön ve iç kısımları ahşaptır. Avrupa ve özellikle İtalya’dan gelen neoklasik akımlar, Muğla evlerinin mimarisini etkilemiştir.

“Geleneksel Kapı Tokmakları Artık Unutulmaya Yüz Tutuyor”

Türkiye Yazarlar Birliği Muğla İl Temsilcisi Prof. Dr. Namık Açıkgöz, kapı tokmaklarının geçmişte evin dışından gelen misafirlerin cinsiyetini belirlemek için kullanıldığını belirtti. Geleneksel olarak kullanılan kapı tokmaklarının yerini artık zillerin aldığını söyleyen Açıkgöz, demirci ustaları tarafından yapılan bu tokmakların günümüzde çok az kaldığını ifade ederek, Muğla’da mimari zihniyet değişikliği nedeniyle kapı tokmaklarının sayısının hızla azaldığını dile getirdi. Eskiden kapı tokmakları sayesinde misafir karşılamalarının gerçekleştiğini belirten Açıkgöz, şu anda yaklaşık 30 adet tarihi kapı tokmağının kaldığını açıkladı.